Nối vòng tay lớn vì mùa thi

Các sĩ tử của chương trình chỗ trọ miễn phí ôn bài tại ký túc xá ĐH Cần Thơ. Tôi lại gặp những người thầy, người mẹ, người cha, những sĩ tử… và câu chuyện của chúng tôi suốt mấy hôm nay không chỉ đơn thuần là những ngày thi… Sợ thi đỗ vì… nghèo quá Tôi đã chứng kiến nhiều gia đạo nghèo đến “rớt mồng tơi”, nhưng khi nghe thầy Ngô Thanh Vũ - người dẫn đoàn học trò Trường THPT Cái Nước (huyện Cái Nước, tỉnh Cà Mau) lên Cần Thơ dự thi - kể về cái nghèo của gia đình em Lê Mai Quyên, thì tôi choáng. 7 giờ tối, tôi đến ký túc xá Cà Mau của Trường Đại học Cần Thơ. Quyên đã cùng một số bạn đi xem địa điểm thi, chỉ còn ông Lê tiến sĩ - cha của Quyên - ngồi lại trong phòng với vẻ mặt rối bời. Gia đình ông Sĩ sống ở ấp Đông Hưng, xã Tân Hưng Đông, huyện Cái Nước. 17 năm trước, vợ ông mất đúng vào ngày Quyên chào đời. Thầy thuốc bảo, vợ ông sinh khó phải mổ, nhưng do mất máu nhiều quá đã không cứu được, chỉ giữ được em bé. Từ đó, ông một thân một mình “gà trống nuôi con”, sống vất vưởng với việc trồng bồn bồn bán kiếm cơm qua ngày... Hôm Quyên chuẩn bị đi thi, ông vét hết mà trong nhà chỉ còn hơn 80.000 đồng. May còn có cô, chú xót thương, mỗi người góp một chút cho cha con ông được hơn 500.000 đồng. Ngày lên Cần Thơ, ông phải mượn thêm 600.000 đồng của người quen để phòng thân. Ông gửi đến tôi lời cảm ơn Báo Lao Động đã tổ chức chương trình chỗ trọ miễn phí để ông bớt được phần nào gánh nặng lo cho con đi thi, rồi ông nói: “Lúc đầu, thấy gia đạo khó khăn, con Quyên tính bỏ thi, phải khích lệ mãi nó mới chịu nghe. Tui cực khổ mấy cũng đành, chỉ mong con mình thi đỗ, được ăn học thành tài”. Nói vậy, nhưng ông không nén được tiếng thở dài: “Thi xong chuyến này, về dưới không biết lấy đâu ra tiền để trả cho người ta. Đó là chưa kể con Quyên thi đậu rồi lấy tiền đâu để học”. Câu nói ấy bỗng khiến cổ họng tôi nghẹn lại... Ở ký túc xá Cà Mau, tôi gặp em Lê Bạch Kim, cũng thuộc đoàn học trò Trường THPT Cái Nước lên Cần Thơ dự thi đại học. Kim kể: Năm em vừa tròn 2 tuổi thì bác mẹ ly thân, em về sống với mẹ. Được vài năm, thấy mẹ em hay đi làm xa, sợ ảnh hưởng đến việc học hành nên người dì đã đưa em về nuôi. Dì của Kim bán bánh ở chợ, còn dượng chạy đò bao, tất thảy số tiền kiếm được họ đều dành dụm để nuôi hai đứa con và lo cho Kim ăn học. Thương sự khó nhọc của dì, dượng, năm lên lớp 6, Kim tranh thủ được nghỉ ngày chủ nhật đi bán vé số dạo. “Dì, dượng thương em lắm, coi em như con ruột trong gia đình, em muốn san sẻ một phần gánh nặng với dì, dượng” - Kim tâm can. Cứ thế, suốt 7 năm liền, ngoài thời kì học ở trường, cô học trò nghèo luôn tranh thủ thời kì rảnh rỗi, đội nắng dầm mưa đi “bán giấc mơ” cho mọi người. Nhà ở cách trường đến 10km, nên mỗi ngày Kim phải đến đúng giờ để đón xe buýt đi học. Ngày lên Cần Thơ thi đại học, em được dì, dượng cho 1 triệu đồng. Kim nói: “Em rất muốn thi đỗ để không phụ lòng dì, dượng, nhưng sợ thi đỗ rồi không biết lấy tiền đâu để đi học...”. Nghe vậy, họng tôi lại nghèn nghẹn thêm lần nữa... Đoàn thí sinh Cà Mau vừa nhận quà từ ban tổ chức. Những người đi thi “bất đắc dĩ” Những điều vừa kể là điển hình trong số những hoàn cảnh đặc biệt khó khăn của các thí sinh nghèo đi thi đại học năm nay. Vẫn còn đó rất nhiều cảnh ngộ thương tâm mà từng lớp đang cùng chung tay viện trợ. Hơn 10 năm liền tổ chức, chương trình “Chỗ trọ miễn phí” của Báo cần lao đã giúp cho hàng vạn cử tử nghèo có điều kiện thi đại học. Vượt lên ý nghĩa nhân văn của một chương trình xã hội từ thiện, “Chỗ trọ miễn phí” đã tạo sức lan tỏa trong cộng đồng, được toàn từng lớp hoan nghênh, đón nhận. Từ nhiều năm qua, có những con người luôn gắn bó với chương trình và đồng hành cùng sĩ tử. Họ là những người thầy đi “thi đại học” vì các học sinh thân yêu của mình. Mỗi kỳ thi đến, họ đều có mặt trên chuyến xe chở các học trò nghèo ở quê mình về Cần Thơ nhận chỗ trọ, rồi vào khu ký túc xá ở với các em học sinh, đợi cho đến khi các em thi xong lúc ấy thầy trò mới cùng quay về. Hôm mọi người ở Văn phòng đại diện Báo Lao Động khu vực ĐBSCL đang loay hoay với đủ thứ ngổn ngang công việc, thầy Dương Kỳ Lam ở Trường THPT Đầm Dơi (huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau) liên tục gọi điện đến hỏi thăm về công tác chuẩn bị cho chương trình chỗ trọ miễn phí. Khi nhận được thông tin, do gặp khó khăn trong việc tìm nguồn tài trợ, nên số lượng chỗ trọ miễn phí năm nay phải giảm xuống, giọng thầy buồn rời rợi. Bởi, điều đó đồng nghĩa với việc, số lượng học trò nghèo được hỗ trợ đi thi ở trường của thầy cũng sẽ giảm theo. Suốt 8 năm liền cùng cử tử “lai kinh ứng thí”, hơn ai hết, thầy hiểu rõ thế nà sự nặng nhọc của những học trò nghèo chốn quê. Gặp tôi khi vừa xong buổi sinh hoạt tập thể với các học sinh, thầy Lam nói như reo: “Mừng quá, năm nay có 140 học sinh được tương trợ chỗ trọ miễn phí. Đưa các em lên càng đông mình càng mệt, nhưng lại thấy rất ấm lòng”. Thầy kể: “Có năm thi xong về, thấy các em hồi hộp chờ kết quả, làm mình cũng hồi hộp theo, giống như ngày xưa đi thi vậy”. Còn thầy Ngô Thanh Vũ cho biết: Năm em Quyên thi tuyển vào lớp 10, ông Sĩ (cha em) cứ ngồi lo âu suốt trước cổng trường, nhìn mà thấy rứt ruột. Có nhiều em, học xong lớp 12, do nghèo quá phải đi làm kiếm tiền hoặc bỏ về quê lấy chồng, ước mơ học hành cũng đành dang dở. “Tôi chưa từng biết một chương trình tầng lớp từ thiện nào kéo dài, hiệu quả, thiết thực như chương trình chỗ trọ miễn phí, nó đã giúp cho nhiều thí sinh nghèo có điều kiện đi thi và không ít trong số đó giờ đã công thành danh toại. 5 năm liền tôi có thể “đi thi” cùng học sinh cũng nhờ “chiếc cầu nối” này”. Thầy Nguyễn Minh Sáng - người đi cùng đoàn với thầy Vũ - cho biết thêm: “Sau khi có kết quả thi tốt nghiệp, do nhà nghèo quá, nhiều em không chịu thi đại học, các thầy cô phải động viên mãi và làm hộ luôn hồ sơ đăng ký, các em mới chịu đi thi. Năm nay, đoàn học trò Trường THPT Cái Nước có hơn 90 em được tham dự chương trình chỗ trọ miễn phí, và đang ở tại khu ký túc xá Đại học Cần Thơ. Giống như thầy Lam, thầy Vũ, thầy Sáng không chỉ đứng ra trực tiếp quán xuyến chuyến đi, mà còn bộc trực theo dõi để giúp các em trong việc ăn ở, ôn bài chuẩn bị cho thi... Ông Sĩ và em Quyên trong ký túc xá ĐH Cần Thơ. Ảnh: L.N.G Bức thông điệp ý nghĩa… 10 giờ sáng 2.7, lễ mở màn chương trình “Chỗ trọ miễn phí” bắt đầu tại Văn phòng đại diện Báo Lao Động khu vực ĐBSCL. Từng em thí sinh nghèo bước lên bục để nhận các phần quà từ chương trình. Phía bên trong là cảnh nờm nợp của các bạn tình nguyện viên đang tíu tít làm thủ tục, chuẩn bị các túi quà, những phần cơm, để các thí sinh kịp về nhận chỗ trọ miễn phí. Họ là những sinh viên của Trường Đại học Cần Thơ, trong đó, đã có người đã từng là thí sinh được sự giúp sức của chương trình “Chỗ trọ miễn phí” các năm trước đó. Hằng năm, cứ đến kỳ tuyển sinh, các bạn lại góp sức cùng Báo cần lao chăm lo cho đời đàn em. Thay mặt các nhà tài trợ chương trình, ông Ngô Anh Quốc - Phó Tổng Giám đốc Cty CP VN Pharma (TPHCM, đơn vị tài trợ) - đã gửi lời chúc tốt đẹp đến toàn thể các em thí sinh. Ông Quốc mong muốn, thời gian tới, việc chăm lo, chia sẻ khó khăn với các cử tử nghèo không chỉ dừng lại ở mức mỗi cá nhân chủ nghĩa, tổ chức, mà sẽ nhận được sự chung tay của toàn xã hội. Qua điện thoại, thầy Trần Minh Thu - tía Trường THPT Nguyễn Thị Hồng, xã Khánh Bình Tây, huyện Trần Văn Thời, Cà Mau - nhờ tôi gửi đến Báo Lao Động lời tri ân chương trình chỗ trọ miễn phí nhiều năm qua đã đồng hành và san sẻ gánh nặng với cử tử nghèo. Thầy nói: “Đó sẽ là nguồn động viên, an ủi, nhắn nhủ đến các em thí sinh rằng: Dù ở nơi tận cùng của giang san, vẫn có những người quan hoài, sẵn sàng san sẻ khó khăn với các em”. Và trong số các sĩ tử được hưởng chương trình chỗ trọ miễn phí bữa nay, tôi tin dăm bảy năm sau sẽ có nhiều em ăn nên làm ra, lại sẽ chung tay góp sức với chương trình chói ngời lòng nhân đạo này.